ساتراپی (حکومت منطقه‌ای ) بین سرچشمه فرات، دجله و کورا ارس واقع شده است و پایتخت قدیم آن موسوم به آرتاگز است که در کنار رودخانه ارس قرار دارد و نواحی پست آن مخصوصاً دره ارس بسیار حاصل‌خیز است و محل چراگاه‌های بزرگ و تربیت اسب‌های خوب بوده است و ساتراپ‌های ارمنستان مکلف بودند همه ساله تعدادی اسب به دربار ایران تقدیم دارند. پس از زوال هخامنشی در عهد سلوکی‌ها این ایالات مستقل شدند، ولی دوباره در زمان اشکانیان پس از کشمکش‌های زیاد و جنگ‌های صلیبی که میان مسلمین و مسیحیان به وقوع پیوست امپراطوران مسیحی اروپا در جنگها دخالت نمودند و باعث تضعیف قوای مسلمانان گردیدند و کلیسای بیزانس دامنه نفوذ خود را در شرق وسعت داده و در ارمنستان و گرجستان به تاسیس مراکز مذهبی اقدام نمودند که از آن جمله می‌توان به کلیسای ایروان، تفلیس و اوچ کلیسا در نزدیکی ارس اشاره کرد. حمدالله مستوفی در کتاب نزهه القلوب، جلفا را از محال نخجوان محسوب کرده و مالیات آن‌جا را با مالیات نخجوان محاسبه می‌کند و می‌نویسد: ضیاءالملک نخجوانی در محل جلفا پلی به رود ارس بسته است. تاریخ جلفا را مورخین به قرن 5 قبل از میلاد ارجاع می‌دهند که در آن زمان اسم جلفا، جولاء (بافنده) بود و پس از مکان گزینی ارامنه، جولاء به جوغا تغیر نام داد، ولی پس از کوچاندن ارامنه توسط شاه‌عباس‌صفوی نام لاتین جلفا به این مکان اطلاق شد. شهرستان جلفا به صورت نوار باریکی در مرز شمالی استان با جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان قرار دارد. شهرستان کلیبر حدود شرقی آن را می‌پوشاند و حدود غربی آن قسمتی از مرز مشترک استان آذربایجان‌غربی است .
